Hiểu rõ về giao dịch hợp đồng tương lai | Từ khái niệm cơ bản đến hướng dẫn thực chiến

Hợp đồng tương lai là gì? Hiểu nhanh các khái niệm cốt lõi

Hợp đồng tương lai là gì? Nói đơn giản, hợp đồng tương lai là một thỏa thuận mua bán, trong đó hai bên cam kết sẽ thực hiện giao dịch vào một thời điểm nhất định trong tương lai theo mức giá đã thỏa thuận hiện tại. Các tài sản cơ sở của hợp đồng tương lai bao gồm hàng hóa, nguyên vật liệu, tỷ giá ngoại tệ, cổ phiếu, trái phiếu, chỉ số hoặc các sản phẩm tài chính khác.

Khác với giao dịch giao ngay, giao dịch hợp đồng tương lai diễn ra tại sàn giao dịch, được quy định thống nhất về các điều khoản hợp đồng. Hợp đồng tương lai ghi rõ mã hàng hóa, khối lượng giao dịch, biên độ dao động giá nhỏ nhất, thời gian giao dịch, ngày đáo hạn và phương thức thanh toán. Điều quan trọng nhất là, hợp đồng tương lai là giao dịch ký quỹ, có đặc tính đòn bẩy cao — nhà đầu tư chỉ cần bỏ ra một phần nhỏ giá trị hợp đồng làm tiền ký quỹ để kiểm soát hợp đồng lớn.

Tại sao cần hiểu về hợp đồng tương lai? Ưu điểm và rủi ro đi đôi

Ưu điểm cốt lõi của giao dịch hợp đồng tương lai

So với đầu tư cổ phiếu truyền thống, hợp đồng tương lai có một số lợi thế lớn. Thứ nhất là giao dịch đòn bẩy giúp tăng hiệu quả sử dụng vốn — kiểm soát giá trị hợp đồng lớn hơn với số vốn nhỏ hơn, giúp “lợi nhiều hơn rủi ro”. Thứ hai, có thể linh hoạt giao dịch cả mua và bán mà không cần đăng ký điều kiện hay trả phí vay ký quỹ như bán khống cổ phiếu, chỉ cần bán ra là có thể mở vị thế bán. Thứ ba, hợp đồng tương lai có tính thanh khoản cao, đặc biệt là thị trường hợp đồng tương lai quốc tế giao dịch thường xuyên, minh bạch. Cuối cùng, chức năng phòng hộ rủi ro giúp nhà đầu tư bảo vệ vị thế hiện có khi giá giao ngay biến động.

Rủi ro chính trong đầu tư hợp đồng tương lai

Tuy nhiên, đòn bẩy là con dao hai lưỡi. Một khi dự đoán sai hướng, thiệt hại sẽ bị phóng đại. Khác với cổ phiếu, tối đa mất toàn bộ vốn, hợp đồng tương lai chỉ ký quỹ, giá trị hợp đồng là đòn bẩy nhân lên, nhà đầu tư phải chịu trách nhiệm vô hạn. Trong các tình huống biến động cực đoan, có thể còn nợ tiền nhà môi giới. Ngoài ra, hợp đồng tương lai có ngày đáo hạn, đến hạn sẽ bắt buộc thanh lý, điều này làm tăng độ phức tạp trong vận hành.

Bài học bắt buộc trước khi đầu tư: Nhận thức và chuẩn bị

Bước đầu tiên: Xây dựng kiến thức nền về hợp đồng tương lai

Trước khi đầu tư, cần hiểu rõ một số điểm: hợp đồng tương lai có ngày đáo hạn rõ ràng; chỉ cần ký quỹ là có thể bắt đầu giao dịch; có thể mua hoặc bán; xu hướng giá hợp đồng phản ánh hướng của giá giao ngay; đòn bẩy sẽ làm tăng lợi nhuận và rủi ro; giao dịch tần suất cao và đòn bẩy cao là nguồn gốc chính của rủi ro.

Điều cốt lõi là, thành công trong giao dịch hợp đồng tương lai dựa trên việc có một hệ thống giao dịch hoàn chỉnh và tuân thủ nghiêm ngặt. Giao dịch không có quy tắc sẽ dẫn đến thua lỗ.

Bước thứ hai: Xác định phong cách giao dịch của bản thân

Xem xét kinh nghiệm đầu tư trước đó, đánh giá xem phù hợp với đầu tư dài hạn hay ngắn hạn. Nhà đầu tư dài hạn thường không dùng hợp đồng tương lai làm công cụ chính, mà xem nó như công cụ phòng hộ rủi ro. Nhà đầu tư ngắn hạn có thể tận dụng tính linh hoạt của hợp đồng tương lai để giao dịch.

Bước thứ ba: Chọn nhà môi giới hợp đồng tương lai phù hợp để mở tài khoản

Hợp đồng tương lai do các sàn giao dịch phát hành, như Sở Giao dịch Hợp đồng Tương lai Đài Loan, CME (Chicago Mercantile Exchange), NYMEX (New York Mercantile Exchange)… Nhà đầu tư cần mở tài khoản hợp đồng tương lai tại các công ty môi giới, sử dụng hệ thống đặt lệnh điện tử do họ cung cấp để giao dịch.

Các nhà môi giới hợp đồng tương lai trong nước gồm có Yuanta Futures, KGI Futures, Fubon Futures, Cathay Futures, v.v. Nếu muốn giao dịch hợp đồng tương lai quốc tế, có thể chọn các nhà môi giới cung cấp các sản phẩm ngoại tệ, kim loại, năng lượng. Nhà môi giới tốt cần có đa dạng sản phẩm, báo giá chính xác, nhanh chóng, phí giao dịch thấp.

Bước thứ tư: Thử nghiệm chiến lược qua tài khoản ảo

Sau khi mở tài khoản, nên bắt đầu bằng tài khoản ảo để thử nghiệm chiến lược, kiểm tra khả năng sinh lợi trong thị trường. Trước khi đầu tư hợp đồng tương lai, nhất định phải đặt lệnh dừng lỗ, chốt lời và thực hiện nghiêm ngặt, vì đặc tính đòn bẩy sẽ làm tăng tất cả kết quả. Người mới bắt đầu nên tập luyện với hợp đồng mini.

Thao tác thực tế: Từ chọn tài sản đến thực hiện giao dịch

Xác định hợp đồng tương lai cần giao dịch

Sau khi luyện tập mô phỏng, nếu tìm ra cách sinh lợi hoặc phòng hộ, trước khi vào thị trường thực cần hiểu rõ đặc tính của tài sản. Các tài sản chính của hợp đồng tương lai gồm sáu loại: Chỉ số, tỷ giá, lãi suất, kim loại, năng lượng, nông sản.

Nhà giao dịch hợp đồng tương lai thường chọn các tài sản có tính thanh khoản cao, thường là hợp đồng gần kỳ hạn, vì hợp đồng xa kỳ hạn ít thanh khoản hơn.

Nạp tiền và chuẩn bị bắt đầu giao dịch

Trước khi bắt đầu, cần nạp tiền ký quỹ (gọi là ký quỹ ban đầu), yêu cầu ký quỹ tối thiểu khác nhau tùy hợp đồng. Ví dụ tại thị trường Đài Loan, hợp đồng chỉ số lớn như Taiwan Futures cần khoảng 306,000 TWD, hợp đồng nhỏ hơn khoảng 76,500 TWD. Nếu giao dịch hợp đồng chỉ số Mỹ như Nasdaq 100, yêu cầu ký quỹ khoảng 98,000 TWD. Thông tin cụ thể có thể tra trên website hoặc nền tảng của nhà môi giới.

Học cách đọc biểu đồ, nhận diện tín hiệu giao dịch

Tìm ra tín hiệu giao dịch là chìa khóa thành công. Nhà đầu tư dựa vào phân tích cơ bản, tin tức xu hướng kinh tế hoặc phân tích kỹ thuật để dự đoán xu hướng giá trong tương lai. Nếu đầu tư cổ phiếu hợp đồng tương lai, cần nghiên cứu công ty và thị trường. Nhưng vì hợp đồng có ngày đáo hạn, khuyên nên vào lệnh khi kỹ thuật sắp phát động, để dễ nắm bắt hướng đi của thị trường hơn.

Xác định hướng giao dịch: Mua vào hay bán ra

Mua vào (Long) có nghĩa là dự đoán giá tài sản sẽ tăng, mua hợp đồng tương lai để mở vị thế mua. Ví dụ dự đoán giá dầu tăng, mua hợp đồng dầu thô, nếu giá dầu tăng thì bán ra để sinh lợi. Dự đoán thị trường Mỹ hồi phục, mua hợp đồng chỉ số S&P 500.

Bán ra (Short) là thao tác ngược lại, dự đoán giá giảm, bán hợp đồng trước. Ví dụ dự đoán giá dầu giảm mạnh, bán hợp đồng dầu thô, khi giá giảm thì đóng lệnh để thu lợi. Dự đoán thị trường chứng khoán giảm, có thể bán hợp đồng chỉ số.

Thiết lập lệnh dừng lỗ và chốt lời

Dù mua vào hay bán ra, thị trường luôn có rủi ro biến động mạnh, vì vậy việc đặt lệnh dừng lỗ và chốt lời là cực kỳ quan trọng. Người mới bắt đầu nên đặt mức dừng lỗ ngắn hạn và vị thế nhỏ. Khi có kinh nghiệm, có thể điều chỉnh vị trí chốt lời và dừng lỗ phù hợp với điều kiện thị trường.

Giao dịch hợp đồng tương lai nâng cao: Hợp đồng chênh lệch (CFD) như công cụ bổ sung

Hợp đồng chênh lệch (CFD) là sản phẩm phái sinh kết hợp ưu điểm của hợp đồng tương lai và giao dịch giao ngay. CFD là hợp đồng dựa trên giá giao ngay, hai bên thỏa thuận mua bán chênh lệch giá để thanh toán lợi nhuận lỗ, toàn bộ quá trình không liên quan đến giao dịch thực thể hay hợp đồng đáo hạn.

Ưu điểm của CFD so với hợp đồng tương lai

CFD có nhiều loại sản phẩm hơn, có thể giao dịch cổ phiếu, ngoại tệ, tiền điện tử, nguyên vật liệu và hơn 400 thị trường tài chính khác. Giao dịch linh hoạt hơn, không bị hạn chế ngày giao hàng, có nhiều lựa chọn về quy cách, đòn bẩy có thể điều chỉnh (thường từ 1-200 lần). Chi phí vào thấp hơn vì tỷ lệ đòn bẩy linh hoạt hơn, không yêu cầu ký quỹ ban đầu cố định như hợp đồng tương lai.

Các điểm quan trọng khi vận hành CFD

Trước tiên, kiểm soát tốt đòn bẩy. Khi giao dịch tỷ giá, biến động thấp, có thể dùng đòn bẩy cao; các sản phẩm có biến động lớn như cổ phiếu, nguyên vật liệu, nên dùng đòn bẩy thấp hơn. Thứ hai, xây dựng kế hoạch giao dịch rõ ràng, bao gồm chiến lược dừng lỗ, chốt lời, để duy trì lợi nhuận trong phạm vi kiểm soát rủi ro.

Tóm lại: Chìa khóa thành công trong giao dịch hợp đồng tương lai

Dù là hợp đồng tương lai hay CFD, thành công trong đầu tư không nằm ở công cụ, mà ở quản lý rủi ro và kỷ luật thực thi. Xây dựng hệ thống giao dịch hoàn chỉnh, đặt mức dừng lỗ rõ ràng, chọn đòn bẩy phù hợp với khả năng chịu đựng rủi ro của bản thân, mới là nền tảng để sinh lợi lâu dài. Cơ hội thị trường luôn tồn tại, nhưng bảo vệ vốn luôn là ưu tiên hàng đầu.