Küresel yarı iletken endüstrisi yapısının giderek gerginleştiği bir ortamda, Avrupa bir atılım arayışında. 29 Eylül'de, Hollanda hükümeti önemli bir karar açıkladı: Tüm AB üyesi ülkeler, Hollanda'nın öncülüğünde oluşturulan 'yarı iletken ittifakına' katıldılar. Bu girişim, AB'nin 'Çip Yasası'nı revize etme çabasını ortaklaşa desteklemeyi amaçlıyor ve Avrupa'nın çip alanındaki stratejik düzenlemesinin yeni bir aşamaya girdiğini işaret ediyor.

Son yıllarda, Avrupa'nın yarı iletken alanındaki bağımlılığı giderek belirginleşiyor. 2024 Münih Otomobil Fuarı'nda, Alman otomobil üreticilerinin yöneticileri endişelerini açıkça dile getirdi ve her bir elektrikli otomobil üretildiğinde, kârın %60'a kadarının Asya'daki çip tedarikçilerine aktığını belirtti. Bu endişe 2025'te zirveye ulaştı, o sırada TSMC, Amerika'nın Arizona fabrikasının öncelikli olarak Nvidia'nın taleplerini karşılayacağını duyurdu, bu karar doğrudan Avrupa otomotiv endüstrisi derneğinin acil olarak "Çip Acil Durum Teklifi" taslağını hazırlamasına neden oldu.

Verilere göre, çip kıtlığı Avrupa Birliği otomotiv endüstrisine yıllık 210 milyar Euro'dan fazla zarar verdi ve bu da günde 575 milyon Euro kayba denk geliyor. Bu kadar ciddi bir durumla karşı karşıya kalan Hollanda, benzersiz bir yanıt stratejisi önerdi.

Sadece 41.000 kilometrekarelik bir yüzölçümüne sahip olan Hollanda, dünya genelinin %60'ını elinde bulunduran ekstrem ultraviyole (EUV) litografi makinesinin üretim kapasitesini kontrol etmektedir. Bir ASML mühendisi, her EUV litografi makinesinin parçalarının 14 ülkeden geldiğini ancak ana kontrol sisteminin Hollanda ekibi tarafından ayarlanması gerektiğini açıkladı. Bu teknik avantaj, Hollanda'nın yeni kurulan yarı iletken ittifakında kritik bir söz hakkına sahip olmasını sağladı.

Hollanda'nın bu hamlesi, 19. yüzyılda İngiltere'nin buhar gücünü kullanarak küresel ticaret yapısını yeniden şekillendirmesine benzer; bugün Hollanda, dijital çağda güç yapılarını yeniden tanımlamak için litografi teknolojisini kullanmaya çalışıyor. Dikkate değer bir nokta, bu ittifakın 'çip Schengen bölgesi' yenilikçi kavramını ortaya koymasıdır. ABD'nin 'Çip ve Bilim Yasası'nın büyük sübvansiyonlara odaklanmasının aksine, AB eşsiz bir yol seçmiştir: Çok uluslu teknoloji standartları birliği kurmak.

Bu stratejik değişim, Avrupa'nın küresel çip rekabetiyle karşı karşıya kaldığında benimsediği benzersiz yaklaşımı yansıtmaktadır. Kaynakları birleştirerek ve teknolojileri paylaşarak, Avrupa Birliği'nin yakın bir gelecekte yarı iletken alanında daha büyük bir özerklik ve söz sahibi olmayı başarması umulmaktadır.