Tại Sao Kỷ Nguyên Robot Mở Lại Không Thể Thiếu

Dự báo trong 5–8 năm tới, số lượng robot trên toàn cầu sẽ vượt mốc một tỷ. Đây là thời điểm bước ngoặt lớn, khi robot tiến hóa từ những “trình diễn” riêng lẻ thành lực lượng then chốt trong phân công lao động xã hội. Khi đó, robot không còn giới hạn ở vai trò cánh tay máy trong xưởng lắp ráp mà sẽ là đồng nghiệp, hệ thống giảng dạy và đối tác vận hành, có khả năng cảm nhận, thấu hiểu, ra quyết định và hợp tác cùng con người.

Dù phần cứng robot đã phát triển mạnh—có bàn tay linh hoạt, di chuyển ổn định và cảm biến đa dạng—điểm nghẽn thực sự không nằm ở hợp kim hay động cơ, mà là ở khả năng chia sẻ kiến thức và hợp tác của robot:

• Các phần mềm của các nhà sản xuất vẫn chưa thể tương thích, khiến robot không thể chuyển giao năng lực và tri thức cho nhau.
• Toàn bộ logic quyết định bị khóa kín trong hệ thống đóng, không thể kiểm chứng hay tối ưu hóa từ bên ngoài.
• Kiến trúc điều khiển tập trung bóp nghẹt đổi mới và làm gia tăng rào cản niềm tin.

Thực trạng phân mảnh này khiến ngành robot chưa thể chuyển hóa các đột phá AI thành năng suất quy mô: vô vàn robot trình diễn xuất hiện, nhưng đều thiếu khả năng chuyển giao năng lực giữa thiết bị, minh bạch quyết định và chuẩn hợp tác thống nhất. Vì thế, khả năng nhân rộng thực sự rất mong manh. OpenMind đang giải quyết “chặng cuối” này. Chúng tôi không chỉ xây robot có khả năng vận động linh hoạt, mà đặt mục tiêu kiến tạo nền tảng phần mềm hợp nhất và tiêu chuẩn hợp tác cho hệ sinh thái robot toàn cầu:

• Giúp robot hiểu ngữ cảnh và cùng nhau học hỏi;
• Hỗ trợ nhà phát triển xây ứng dụng nhanh chóng trên nền tảng mã nguồn mở, mô-đun;
• Đảm bảo con người và máy móc phối hợp, thanh toán an toàn theo giao thức phi tập trung.

Đơn giản hơn, OpenMind xây dựng hệ điều hành chung cho robot—không chỉ cho nhận thức và thao tác, mà còn đảm bảo hợp tác an toàn, quy mô toàn cầu trong mọi môi trường nhờ hợp tác phi tập trung.

Ai Đặt Cược Vào Tầm Nhìn Này: 20 Triệu Đô Mỹ Huy Động Vốn & Đội Ngũ Toàn Cầu

OpenMind vừa huy động thành công 20 triệu USD cho các vòng Seed và Series A, dẫn dắt bởi Pantera Capital, cùng sự góp mặt của những tên tuổi lớn ngành công nghệ và đầu tư quốc tế:

• Các ông lớn công nghệ và vốn phương Tây: Ribbit, Coinbase Ventures, DCG, Lightspeed Faction, Anagram, Pi Network Ventures, Topology, Primitive Ventures, Amber Group cùng nhiều tổ chức khác. Đây là lực lượng gạo cội trong hạ tầng crypto và AI, đồng hành xây dựng “nền kinh tế tác nhân và Internet máy móc” mới nổi.
• Đại diện công nghiệp phương Đông: Sequoia Trung Quốc và các tập đoàn đầu ngành với chuyên môn sâu trong chuỗi cung ứng, sản xuất robot, am hiểu thực tiễn và ngưỡng thách thức khi sản xuất, triển khai thiết bị hàng loạt.

Song song đó, OpenMind hợp tác với các tổ chức tài chính truyền thống như KraneShares để tìm hướng tích hợp giá trị lâu dài của “robotics + AI agents” vào sản phẩm tài chính cấu trúc, tạo cầu nối giữa thị trường crypto và cổ phiếu. Tháng 6/2025, khi KraneShares phát hành ETF Chỉ số Toàn cầu về Humanoid & Embodied Intelligence (KOID), robot hình người “Iris” do OpenMind và RoboStore phát triển đã thực hiện nghi thức khai trương tại sàn NASDAQ—lần đầu tiên một robot hình người đảm nhận vai trò này tại một sàn giao dịch lớn.

Đối tác Pantera Capital, ông Nihal Maunder nhận định:

“Muốn máy móc thông minh hoạt động trong môi trường mở, chúng ta cần mạng lưới trí tuệ mở. OpenMind với robot đang làm điều mà Linux từng làm cho phần mềm, Ethereum từng làm cho blockchain.”

Đội Ngũ & Ban Cố Vấn: Từ Phòng Nghiên Cứu Đến Dây Chuyền Thực Tiễn

Nhà sáng lập OpenMind, Jan Liphardt, là Phó Giáo sư của Đại học Stanford, cựu giảng viên tại Berkeley với chuyên môn về hệ thống phân tán và dữ liệu, tích lũy bề dày kinh nghiệm trong cả môi trường học thuật lẫn kỹ thuật. Ông thúc đẩy tái sử dụng mã nguồn mở, thay thế các hệ thống “hộp đen” bằng thiết kế minh bạch, kiểm toán được, kết hợp liên ngành giữa AI, robot và mật mã học.

Đội ngũ chủ lực quy tụ chuyên gia từ OKX Ventures, Viện Robotics Oxford, Palantir, Databricks, Perplexity và các tổ chức khác. Họ đảm nhiệm các lĩnh vực cốt lõi: điều khiển robot, nhận diện & điều hướng, điều phối đa mô hình & mô hình ngôn ngữ lớn, hệ thống phân tán, giao thức trên chuỗi. Ban cố vấn là các chuyên gia đầu ngành như trưởng nhóm robot Stanford Steve Cousins, Giám đốc Oxford Blockchain Center Bill Roscoe, Giáo sư Safe AI—Imperial College Alessio Lomuscio, đảm bảo giải pháp OpenMind luôn an toàn, tuân thủ và đáng tin cậy.

Giải Pháp OpenMind: Hai Lớp, Một Trật Tự

OpenMind thiết lập một hạ tầng năng động, cho phép robot hợp tác và trao đổi thông tin vượt giới hạn thiết bị, nhà sản xuất, lãnh thổ:

• Thiết bị: OM1, hệ điều hành AI gốc cho robot vật lý, khép kín quá trình từ nhận thức tới thực thi, giúp mọi robot—không phân loại hình—nhận biết môi trường, hoàn thành nhiệm vụ.
• Mạng lưới: FABRIC, mạng hợp tác phi tập trung, cung cấp nhận diện, phân công, giao tiếp thời gian thực, cho phép robot phát hiện, chia sẻ trạng thái, phân phối nhiệm vụ kịp thời.

Kiến trúc “hệ điều hành + lớp mạng” này giúp robot không chỉ tự chủ mà còn phối hợp đồng bộ, xử lý các tác vụ phức tạp trên mạng lưới hợp tác chung.

OM1: Hệ Điều Hành AI Gốc Cho Thế Giới Vật Lý

Như smartphone cần iOS hay Android để vận hành ứng dụng, robot cũng đòi hỏi hệ điều hành có khả năng triển khai AI, xử lý cảm biến, phân tích, ra quyết định và thực hiện hành động.

OM1 đáp ứng sứ mệnh này, trở thành hệ điều hành AI gốc cho robot thực. OM1 giúp robot cảm nhận, thấu hiểu, lập kế hoạch, vận hành ở mọi môi trường. Khác với hệ điều khiển robot truyền thống kiểu đóng, OM1 là mã nguồn mở, dạng mô-đun, tương thích nhiều phần cứng—áp dụng cho robot hình người, robot bốn chân, robot bánh xe, cánh tay máy và các loại khác.

Bốn Bước Cốt Lõi: Từ Nhận Thức Đến Hành Động

OM1 chia nhỏ trí tuệ robot thành bốn giai đoạn chính: Nhận thức → Ghi nhớ → Lập kế hoạch → Hành động. Mỗi bước được tách mô-đun, kết nối qua ngôn ngữ dữ liệu tiêu chuẩn, cho phép linh hoạt hoán đổi, kiểm chứng thành phần trí tuệ.

Kiến trúc OM1

Bảy tầng của OM1 gồm:

• Lớp cảm biến: Thu nhận dữ liệu từ camera, LIDAR, micro, pin, GPS và các nguồn đa mô hình khác.
• Lớp AI + mô tả thế giới: Các mô hình đa phương tiện chuyển hóa hình ảnh, âm thanh, trạng thái thành mô tả ngôn ngữ tự nhiên (ví dụ: “Bạn nhìn thấy một người đang vẫy tay”).
• Bus dữ liệu ngôn ngữ tự nhiên: Chuyển hóa toàn bộ nhận thức thành câu có dấu thời gian, truyền giữa các module.
• Bộ tích hợp dữ liệu: Tổng hợp dữ liệu đầu vào, tạo nhắc lệnh ngữ cảnh đầy đủ cho các quyết định phía sau.
• Lớp lập kế hoạch/quyết định đa AI: Nhiều mô hình ngôn ngữ lớn diễn giải ngữ cảnh, xây dựng kế hoạch hành động dựa trên quy tắc trên chuỗi.
• Kênh truyền dữ liệu xuống: Truyền kết quả quyết định qua ngôn ngữ trung gian tới hệ phần cứng robot.
• Lớp trừu tượng phần cứng: Dịch lệnh ngôn ngữ thành điều khiển tầng thấp cho di chuyển, phát âm, giao dịch và các chức năng khác.

Gia nhập nhanh, mở rộng dễ dàng

OM1 cung cấp bộ công cụ tích hợp, biến ý tưởng thành nhiệm vụ cho robot chỉ trong thời gian ngắn:

• Triển khai năng lực nhanh: Thêm hành vi cho robot chỉ trong vài giờ nhờ ngôn ngữ tự nhiên và mô hình lớn, không cần chờ đợi nhiều tháng.
• Hợp nhất đa cảm biến: Dễ dàng kết hợp LiDAR, hình ảnh, âm thanh và nhiều cảm biến khác mà không cần viết code tích hợp phức tạp.
• Giao diện lập trình ứng dụng mô hình lớn tích hợp sẵn: Sẵn sàng kết nối với GPT-4o, DeepSeek, các mô hình ngôn ngữ/nhìn, hỗ trợ tương tác bằng giọng nói.
• Tương thích phần cứng/phần mềm đa dạng: Kết nối trơn tru với ROS2, Cyclone DDS và các giao thức robot phổ biến, tích hợp nhanh với phần mềm hiện hữu. Dù là Unitree G1 hình người, Go2 bốn chân, Turtlebot, hay cánh tay robot—OM1 đều kết nối trực tiếp.
• Tích hợp FABRIC: OM1 hỗ trợ nhận diện, phối hợp nhiệm vụ, thanh toán trên chuỗi, giúp robot vừa tham gia mạng lưới hợp tác toàn cầu vừa hoạt động độc lập.

OM1 đã ứng dụng thực tế trong các dự án:

• Frenchie (Unitree Go2 bốn chân): Hoàn thành nhiệm vụ phức tạp tại Triển lãm Công nghệ Quốc phòng USS Hornet 2024.
• Iris (Unitree G1 hình người): Trình diễn người-máy trực tiếp tại khu vực Coinbase - EthDenver 2025, dự kiến sẽ được triển khai vào chương trình đào tạo đại học Mỹ bởi RoboStore.

FABRIC: Mạng Hợp Tác Người-Máy Phi Tập Trung

Ngay cả robot hiện đại nhất cũng không có giá trị đầy đủ nếu không thể phối hợp an toàn, đặt trọn niềm tin cho nhau. Thực tế, robot mỗi hãng vận hành hệ đóng, không chia sẻ năng lực—dữ liệu và hợp tác đa thương hiệu, xuyên biên giới thiếu chuẩn nhận diện và giao thức chung. Một số thách thức trọng tâm:

• Định danh & vị trí: Xác minh robot là ai, tại đâu và đang thực hiện gì.
• Chia sẻ năng lực & dữ liệu: Giúp robot trao đổi dữ liệu, tận dụng năng lực lẫn nhau an toàn.
• Quản trị kiểm soát: Thiết lập tần suất, giới hạn, điều kiện sử dụng và hoàn trả năng lực/dữ liệu.

FABRIC giải quyết các vấn đề này. Đây là mạng hợp tác phi tập trung của OpenMind, cung cấp nhận diện, phân công, giao tiếp, thanh toán thống nhất cho robot và hệ thống thông minh. FABRIC đóng vai trò như:

• GPS cho robot: Xác định vị trí, khả năng cộng tác giữa các robot.
• VPN cho robot: Kết nối bảo mật, trực tiếp, không cần IP công khai hoặc cấu hình phức tạp.
• Bộ lập lịch nhiệm vụ: Tự động hóa toàn bộ quy trình đăng tải, nhận, ghi nhận chu trình thực thi nhiệm vụ.

Các Trường Hợp Tiêu Biểu

FABRIC đã vận hành trong nhiều ứng dụng thực tiễn như:

• Điều khiển & giám sát từ xa: Vận hành robot an toàn ở bất kỳ đâu mà không cần mạng chuyên dụng.
• Thị trường dịch vụ Robot-as-a-Service: Đặt robot làm vệ sinh, kiểm tra, giao hàng... tiện lợi như gọi xe công nghệ.
• Thu thập dữ liệu, lập bản đồ hợp tác: Robot hoặc nhóm tải dữ liệu môi trường trực tiếp, xây dựng bản đồ chung có độ chính xác cao.
• Quét/lập bản đồ theo nhu cầu: Huy động robot địa phương phục vụ mô hình 3D, khảo sát công trình, thu thập bằng chứng bảo hiểm.

FABRIC đảm bảo xác thực minh bạch: ai làm gì, ở đâu, kết quả ra sao—đồng thời làm rõ giới hạn cho việc gọi năng lực, thực hiện nhiệm vụ.

Về lâu dài, FABRIC hướng tới là “App Store” cho trí tuệ máy: năng lực được cấp phép, gọi toàn cầu và dữ liệu sử dụng chuyển về mô hình, liên tục nâng cấp mạng lưới hợp tác.

Web3: Nền Tảng Mở Cho Xã Hội Máy Móc

Ngành robot đang dần tập trung hóa, khi chỉ số ít nền tảng kiểm soát phần cứng, thuật toán, mạng lưới, khiến đổi mới bên ngoài bị hạn chế. Phi tập trung cho phép mọi robot, bất kể ai chế tạo hay vận hành, đều hợp tác, chia sẻ năng lực, thanh toán trên mạng mở—không bị bó buộc vào một nền tảng.

OpenMind ứng dụng hạ tầng trên chuỗi để mã hóa luật hợp tác, quyền năng lực, mô hình thanh toán thành “trật tự mạng lưới” công khai, kiểm chứng và linh hoạt:

• Định danh kiểm chứng: Mỗi robot và người vận hành đăng ký định danh trên chuỗi duy nhất (chuẩn ERC-7777), minh bạch đặc điểm phần cứng, vai trò, quyền hạn.
• Phân công nhiệm vụ mở: Nhiệm vụ được đăng, đấu giá, ghép nối theo quy tắc công khai, không bị giấu trong hệ thống đóng. Toàn bộ quá trình hợp tác được mã hóa, gắn dấu thời gian, địa điểm, lưu trữ trên chuỗi.
• Thanh toán và chia sẻ doanh thu tự động: Khi hoàn tất nhiệm vụ, doanh thu, bảo hiểm, ký quỹ sẽ tự giải ngân hoặc giữ lại, mọi bên đều kiểm tra kết quả ngay lập tức.
• Thanh khoản năng lực toàn cầu: Hợp đồng trên chuỗi điều chỉnh giới hạn sử dụng, tương thích thiết bị, bảo vệ tài sản trí tuệ, đồng thời phân phối/gọi năng lực trên toàn cầu.

Khuôn mẫu hợp tác này mở toàn diện—mọi thành viên hệ sinh thái đều dùng được, quan sát được, nâng cấp được. Với cộng đồng Web3, kinh tế robot được sinh ra chống độc quyền, linh hoạt, dễ kiểm toán—một cơ hội hiếm có để “tính mở” trở thành nền tảng xã hội máy móc.

Thúc Đẩy Trí Tuệ Nhập Thể Thoát Khỏi Cô Lập

Từ tuần tra bệnh viện, học đường tới lập bản đồ thành phố, robot đang chuyển từ việc trình diễn sang trở thành thành viên đáng tin cậy trong đời sống con người. Robot vận hành 24/7, tuân thủ quy tắc, lưu giữ ký ức, sở hữu năng lực, đồng thời phối hợp tự nhiên với con người và các máy móc khác.

Muốn mở rộng các kịch bản này không chỉ đòi hỏi robot thông minh hơn, mà phải xây dựng giao thức nền tảng, tin cậy cho kết nối, hợp tác. OpenMind với OM1 và FABRIC đã xây xong nền tảng: OM1 trang bị cho robot khả năng hiểu biết thế giới, tự chủ thực sự; FABRIC lan tỏa năng lực này toàn cầu. Bước tiếp theo là mở rộng hạ tầng đến nhiều thành phố, mạng lưới, đưa máy móc thành đối tác lâu dài trong cấu trúc xã hội.

Chiến lược của OpenMind rất rõ ràng:

Ngắn hạn: Hoàn thiện nguyên mẫu OM1 và FABRIC MVP; triển khai nhận diện trên chuỗi, hợp tác cốt lõi.

Trung hạn: Ứng dụng OM1/FABRIC vào giáo dục, gia đình, doanh nghiệp; kết nối người tiên phong, phát triển cộng đồng lập trình viên.

Dài hạn: Đưa OM1/FABRIC thành chuẩn toàn cầu—bất kỳ thiết bị nào cũng tham gia được mạng mở này như kết nối Internet, thúc đẩy kinh tế máy móc bền vững, toàn cầu.

Thời Web2, robot từng bị giới hạn trong các nền tảng độc quyền, dữ liệu và chức năng không thể kết nối giữa các hệ thống. Ở tương lai OpenMind xây dựng, robot trở thành nút mạng bình đẳng trên mạng mở toàn cầu: tự do tham gia, học hỏi, hợp tác và thanh toán ngang hàng cùng con người trong xã hội máy minh bạch, đáng tin cậy. OpenMind mang lại khả năng chuyển đổi quy mô này.

Lưu ý pháp lý:

1. Bài viết này được đăng lại từ TechFlow. Bản quyền thuộc về tác giả gốc TechFlow. Nếu bạn có vấn đề về quyền đăng lại, vui lòng liên hệ Đội ngũ Gate Learn. Chúng tôi sẽ xử lý yêu cầu theo đúng quy trình.
2. Miễn trừ trách nhiệm: Quan điểm trong bài viết là của tác giả, không phải khuyến nghị đầu tư.
3. Các bản dịch khác của bài viết này do đội Gate Learn thực hiện. Không tái xuất bản, phân phối, sao chép lại bài dịch nếu không ghi rõ nguồn Gate.com.