Chỉ còn 7 ngày đến hội nghị bàn tròn của SEC! Ba chiến trường quyết định sống còn: coin ẩn danh, DeFi, và RWA

Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) đã chính thức thông báo sẽ tổ chức “Hội nghị bàn tròn về Giám sát Tài chính & Quyền riêng tư” tại trụ sở Washington D.C. vào ngày 15 tháng 12, từ 13h đến 17h, với toàn bộ sự kiện được phát trực tiếp trực tuyến. Hội nghị này sẽ là đối thoại then chốt giữa các cơ quan quản lý, các nhà nghiên cứu công nghệ bảo mật và những người tham gia thị trường. Mục tiêu cốt lõi là thảo luận cách các công ty tiền mã hóa thu thập dữ liệu, và quy định liên bang nên cân bằng thế nào giữa bảo vệ quyền riêng tư người dùng với việc thực thi giám sát tài chính.

Ba chủ đề trọng tâm của hội nghị bàn tròn SEC: Quyền riêng tư, DeFi, RWA

Chương trình nghị sự của hội nghị bàn tròn SEC được thiết kế cực kỳ tinh vi, tập trung vào ba lĩnh vực tranh cãi chính. Trận chiến thứ nhất là cân bằng giữa công nghệ bảo mật và giám sát tài chính. Trong bối cảnh các công cụ bảo mật như Tornado Cash và Samourai Wallet gần đây bị kiểm soát chặt vì lo ngại rửa tiền, SEC nhấn mạnh hội nghị này sẽ tập trung thảo luận cách các công nghệ mới điều chỉnh lại biện pháp giám sát tài chính mà không hy sinh quyền riêng tư của công dân.

Bằng chứng không tiết lộ (Zero-Knowledge Proofs) là trọng tâm kỹ thuật của chủ đề này. Đây là công nghệ mật mã cho phép một bên chứng minh cho bên kia một mệnh đề là đúng mà không cần tiết lộ thông tin bổ sung. Trong ứng dụng tài chính, bằng chứng không tiết lộ giúp bảo vệ quyền riêng tư người dùng mà vẫn đáp ứng yêu cầu tuân thủ chống rửa tiền (AML) và biết khách hàng của bạn (KYC). Ví dụ, người dùng có thể chứng minh mình không nằm trong danh sách cấm vận mà không cần tiết lộ thông tin nhận dạng cụ thể.

Tuy nhiên, các cơ quan quản lý có thái độ thận trọng với công nghệ này. Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp Mỹ nhiều lần cho rằng việc bảo vệ quyền riêng tư quá mức có thể che giấu cho các hoạt động tội phạm. Nhà phát triển Tornado Cash bị truy tố vì bị cáo buộc hỗ trợ rửa tiền, vụ án này vẫn đang được xét xử và kết quả sẽ tác động sâu rộng đến ngành công nghệ bảo mật. Hội nghị bàn tròn ngày 15 tháng 12 có thể là thời điểm SEC đưa ra lập trường rõ ràng về vấn đề này.

Trận chiến thứ hai là quy định quản lý tài chính phi tập trung (DeFi). Nhà tạo lập thị trường lớn Citadel Securities cho rằng SEC nên áp dụng quy định nghiêm ngặt hơn đối với các giao thức DeFi liên quan đến giao dịch chứng khoán Mỹ token hóa, không nên để họ né tránh định nghĩa pháp lý về “sàn giao dịch” hoặc “môi giới”. Lập trường này đại diện cho nỗi lo của tài chính truyền thống: nếu giao thức DeFi không bị giám sát, nó có thể tạo ra cạnh tranh không công bằng với các tổ chức tài chính truyền thống vốn chịu giám sát nghiêm ngặt.

Phó Chủ tịch Chính sách Toàn cầu của sàn giao dịch tiền mã hóa tuân thủ lớn nhất Mỹ, Scott Bauguess, phản bác mạnh mẽ, cho rằng không thể áp đặt nghĩa vụ giám sát của môi giới lên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX). Ông nhấn mạnh, DEX không kiểm soát tài sản như môi giới, và áp dụng quy tắc cũ sẽ tạo ra rủi ro mới chưa từng có, về mặt kỹ thuật là “không khả thi”. Trọng tâm tranh luận là: giao thức phi tập trung có thể được xem là thực thể tài chính truyền thống không, và làm thế nào để thực thi hiệu quả mà không bóp nghẹt đổi mới.

Trận chiến thứ ba là khung quy tắc cho tài sản thực (RWA) token hóa. Ondo Finance ngày 5 tháng 12 đã công khai kêu gọi SEC xây dựng lộ trình tuân thủ cho trái phiếu chính phủ token hóa và các RWA khác, cho rằng các tài sản này đã tuân thủ luật chứng khoán hiện hành và nên được phép phát hành trên blockchain công khai hoặc có kiểm soát. Token hóa RWA là việc lưu thông các tài sản truyền thống như bất động sản, trái phiếu, cổ phiếu dưới dạng token trên blockchain, về lý thuyết giúp giảm mạnh chi phí giao dịch và tăng thanh khoản.

Ba chủ đề chính hội nghị SEC ngày 15 tháng 12

Quy định công nghệ bảo mật: Bằng chứng không tiết lộ, tiền mã hóa bảo mật (như Zcash), lộ trình tuân thủ cho ứng dụng phi lưu ký

Quản lý DeFi: DEX có nên được xem là sàn giao dịch hoặc môi giới không, quy định về token hóa chứng khoán Mỹ

Quy tắc token hóa RWA: Khung phát hành và giao dịch cho trái phiếu chính phủ, bất động sản và tài sản truyền thống token hóa

Cuộc chiến chính trị: Chuyển hướng quản lý SEC thời Trump

Bối cảnh chính trị của hội nghị bàn tròn này vô cùng nhạy cảm. Chủ tịch SEC Paul Atkins là quan chức thân thiện với tiền mã hóa do Trump bổ nhiệm, gần đây nhấn mạnh muốn thúc đẩy đổi mới, đầu tư và việc làm ở Mỹ thì phải có lộ trình tuân thủ, cho phép người tham gia thị trường tận dụng lợi thế của công nghệ mới. Quan điểm này trái ngược với phong cách thực thi cứng rắn của cựu chủ tịch Gary Gensler.

Tuy nhiên, ủy viên Dân chủ sắp mãn nhiệm Caroline Crenshaw cảnh báo các sản phẩm token hóa được quảng bá là “chứng khoán đóng gói” (Wrapped Securities) thường không phải bản sao một-một của tài sản gốc, tiềm ẩn rủi ro về thanh khoản thấp và khác biệt quyền sở hữu. Cảnh báo này cho thấy nội bộ cơ quan quản lý vẫn còn chia rẽ về tiền mã hóa, không phải ai cũng ủng hộ mở cửa nhanh.

Hội nghị do ủy viên Hester Peirce chủ trì, bà từ lâu được gọi là “Crypto Mom” vì ủng hộ ngành công nghiệp tiền mã hóa. Peirce nhiều lần chỉ trích ưu tiên thực thi thay vì xây dựng quy tắc rõ ràng của SEC, cho rằng nên hướng dẫn ngành phát triển bằng quy định minh bạch, không phải trừng phạt sau này bằng kiện tụng. Hội nghị do bà chủ trì có thể phát đi tín hiệu thân thiện hơn.

Dù SEC nhấn mạnh hoạt động này không nhằm ban hành quy tắc mới ngay lập tức, thị trường nhìn chung tin rằng nội dung thảo luận sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến định hướng chính sách quản lý từ đầu 2026 trở đi. Kết luận và đồng thuận tại hội nghị sẽ là tài liệu tham khảo quan trọng cho việc xây dựng quy tắc sau này, đồng thời phát biểu và lập trường của người tham gia cũng có thể tác động đến quy trình lập pháp.

Đơn đăng ký ETF Zcash của Grayscale và tương lai tiền mã hóa bảo mật

Nhu cầu thị trường với công nghệ bảo mật đang tăng trưởng mạnh mẽ. Ngay trước thềm hội nghị, Grayscale Investments đã nộp đơn đăng ký quỹ ETF cho Zcash ($ZEC) lên SEC vào cuối tháng 11. Họ cho biết nhà đầu tư ngày càng khao khát tiền mã hóa có tính năng bảo mật, và Zcash sẽ là lựa chọn quan trọng cân bằng danh mục đầu tư.

Thời điểm này có ý nghĩa chiến lược. Grayscale chọn nộp đơn ETF Zcash ngay trước hội nghị SEC, rõ ràng nhằm tranh thủ vị thế tích cực cho Zcash khi cơ quan quản lý thảo luận chính sách tiền mã hóa bảo mật. Nếu hội nghị phát đi tín hiệu ủng hộ công nghệ bảo mật, khả năng ETF Zcash được duyệt sẽ tăng mạnh. Ngược lại, nếu kết luận nghiêng về kiểm soát chặt, đơn của Grayscale có thể gặp trở ngại lớn.

Danh sách khách mời hội nghị thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng, đặc biệt là việc nhà sáng lập Zcash – Zooko Wilcox – sẽ trực tiếp tham dự. Ngoài ra, các chuyên gia từ Aleo Network Foundation, Digital Asset và Liên minh Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) cũng sẽ tham gia thảo luận. Sự góp mặt của các nhà vận động quyền riêng tư và nhà quản lý cho thấy thảo luận về bằng chứng không tiết lộ và ứng dụng phi lưu ký sẽ rất chuyên sâu.

Hiện phần lớn các sàn giao dịch áp dụng hệ thống truy vết phức tạp để nhận diện gian lận, nhưng các nhà phê bình chỉ ra rằng một số công cụ thu thập thông tin vượt quá mức cần thiết, có thể cản trở phổ cập công nghệ. SEC thừa nhận nếu bảo vệ dữ liệu không tốt sẽ làm suy yếu niềm tin thị trường, do đó tìm kiếm “vùng trung gian” giữa giám sát và công nghệ là rất quan trọng. Điều này ngụ ý SEC có thể sẽ không cấm tuyệt đối mà tìm cách cân bằng giữa bảo vệ quyền riêng tư và yêu cầu giám sát.

Cuộc đối đầu trực diện giữa Citadel và các sàn giao dịch Mỹ

Tại hội nghị Ủy ban Tư vấn Nhà đầu tư SEC gần đây, căng thẳng giữa các ông lớn tài chính truyền thống và doanh nghiệp gốc tiền mã hóa đã bùng lên. Giám đốc điều hành cấp cao của BlackRock, Samara Cohen, chỉ ra rằng các thành viên nhóm có quan điểm rất khác biệt, phản ánh thách thức của thị trường hiện tại, đồng thời gợi ý rằng có thể có nhiều giải pháp khác nhau.

Ngòi nổ tranh cãi xuất phát từ lập trường cứng rắn của Citadel Securities. Nhà tạo lập thị trường lớn này cho rằng SEC nên áp dụng quy định nghiêm ngặt hơn với các giao thức DeFi liên quan đến giao dịch chứng khoán Mỹ token hóa, không nên để họ né tránh định nghĩa pháp lý về “sàn giao dịch” hoặc “môi giới”. Lo ngại của Citadel là thực tế: nếu các giao thức DeFi cung cấp dịch vụ như sàn truyền thống mà không bị ràng buộc bởi các quy định tương tự, sẽ tạo ra môi trường cạnh tranh không công bằng.

Phản bác của sàn giao dịch tiền mã hóa tuân thủ lớn nhất Mỹ cũng rất thuyết phục. Bauguess nhấn mạnh, kiến trúc kỹ thuật của DEX hoàn toàn khác sàn tập trung. Sàn tập trung kiểm soát tài sản khách hàng, chịu trách nhiệm khớp lệnh và thanh toán, vì vậy phải gánh nghĩa vụ giám sát tương ứng. DEX chỉ cung cấp giao thức hợp đồng thông minh, người dùng tự kiểm soát tài sản, giao thức không giữ hoặc kiểm soát bất kỳ khoản tiền nào. Áp dụng khung giám sát truyền thống lên DEX là không khả thi về mặt kỹ thuật, vì giao thức phi tập trung không có thực thể trung tâm để thực hiện KYC hay giám sát giao dịch đáng ngờ.

Kết quả tranh luận này sẽ quyết định tương lai ngành DeFi. Nếu SEC chấp nhận đề xuất của Citadel, đa số DEX có thể buộc phải chặn truy cập người dùng Mỹ, hoặc chuyển thành giao thức có kiểm soát, làm thay đổi bản chất phi tập trung của DeFi. Nếu SEC đồng ý với lập luận của sàn giao dịch tuân thủ lớn nhất Mỹ, DeFi sẽ có môi trường quản lý tương đối rộng mở, nhưng có thể phải đáp ứng một số yêu cầu giám sát thông qua các công cụ tuân thủ ở tầng giao thức.

Các nhà phân tích cho rằng, định hướng của SEC cho ngành này sẽ quyết định tốc độ tăng trưởng thị trường RWA, cũng như khả năng duy trì vị thế cạnh tranh toàn cầu của Mỹ trong lĩnh vực tài sản token hóa. Khi ngày 15 tháng 12 đến gần, thị trường đang hồi hộp theo dõi SEC sẽ cân bằng ra sao giữa bảo vệ người tiêu dùng và thúc đẩy đổi mới, định hình bản đồ quản lý tài chính tương lai. Lời cảnh báo từ các ủy viên mãn nhiệm cho thấy, ngay cả dưới chính sách thân thiện với crypto của chính quyền Trump, nội bộ SEC vẫn còn tiếng nói kêu gọi tiến hành thận trọng.