Thách thức quy định của Việt Nam: Hơn 20 sàn giao dịch Tiền điện tử không được phép hoạt động trong khoảng trống pháp lý

Việt Nam đã nổi lên như một nhân tố quan trọng trong bối cảnh tài sản kỹ thuật số toàn cầu, xếp hạng trong số 7 quốc gia hàng đầu với hơn 17 triệu chủ sở hữu tiền điện tử. Quốc gia này liên tục đứng trong top 5 của chỉ số chấp nhận tài sản kỹ thuật số toàn cầu của Chainalysis, nhấn mạnh tầm quan trọng ngày càng tăng của nó trong hệ sinh thái tiền điện tử.

Theo ông Trần Huyền Định, Chủ tịch Ủy ban Ứng dụng Fintech tại Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA), đất nước đang phải đối mặt với một thách thức pháp lý cấp bách: hơn 20 sàn giao dịch tập trung hiện đang hoạt động trong biên giới Việt Nam mà không có tình trạng pháp lý thích hợp hoặc trụ sở chính thức trong nước.

Những sàn giao dịch không được phép này hoạt động trong một khoảng trống quy định, hoạt động mà không có các cơ chế giám sát phù hợp. Điều đáng lo ngại nhất là sự thiếu sót của họ trong việc thực hiện các quy trình quan trọng về chống rửa tiền (AML) và chống tài trợ khủng bố (CTF). Khi các hoạt động gian lận xảy ra, các nền tảng này thường từ chối hợp tác với cơ quan quản lý, tạo ra những rủi ro đáng kể cho các nhà đầu tư Việt Nam.

Nhu cầu khẩn cấp về khung pháp lý

Để đối phó với những thách thức này, việc thiết lập một khung pháp lý toàn diện cho tài sản kỹ thuật số đã trở thành ưu tiên hàng đầu của chính quyền Việt Nam.

Trong một hội thảo chuyên đề mang tên "Chia sẻ kinh nghiệm trong quản lý tài sản kỹ thuật số tập trung" được tổ chức vào ngày 27 tháng 3 năm 2025 tại Hà Nội, ông Đinh nhấn mạnh rằng việc triển khai chương trình thí điểm cho các sàn giao dịch tài sản kỹ thuật số được quản lý là một bước tiến quan trọng. Chỉ thị 05/CT-TTg ( ngày 1 tháng 3 năm 2025) của Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tài chính hoàn thiện khung pháp lý trước cuối tháng 3, với Nghị quyết thí điểm dự kiến sẽ có hiệu lực vào ngày 1 tháng 4. Sáng kiến này nhằm mục đích thúc đẩy một thị trường tài chính kỹ thuật số lành mạnh và được quản lý hiệu quả.

Các chuyên gia trong ngành tại hội thảo đã tham gia vào các cuộc thảo luận chi tiết về các giải pháp tiềm năng cho việc giám sát và vận hành các sàn giao dịch tiền điện tử tập trung, tập trung vào các yêu cầu tuân thủ và cơ chế bảo vệ nhà đầu tư.

Vị trí của Việt Nam trong bối cảnh Crypto toàn cầu

Thị trường tiền điện tử toàn cầu hiện nay xử lý khoảng $200 tỷ trong khối lượng giao dịch hàng ngày với 617 triệu người dùng trên toàn thế giới – chiếm khoảng 8% dân số toàn cầu.

Việt Nam, với tỷ lệ chấp nhận tài sản kỹ thuật số cao, đang ở một thời điểm quan trọng khi phải cân bằng đổi mới công nghệ với lợi ích kinh tế. Ông Tô Trần Hoa, Phó Trưởng phòng Phát triển Thị trường tại Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, đã tiết lộ rằng dự thảo Nghị quyết đã được xây dựng sau khi nghiên cứu cẩn thận các cách tiếp cận quy định từ các khu vực phát triển bao gồm Hoa Kỳ, Nhật Bản và Thái Lan, đảm bảo phù hợp với các tiêu chuẩn quy định quốc tế.

Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch VBA, khẳng định rằng việc chính thức hóa tài chính phi tập trung trong khuôn khổ pháp lý của Việt Nam sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hội nhập toàn cầu, tối ưu hóa việc phân bổ nguồn lực và thực hiện cam kết của chính phủ trong việc chống lại các hoạt động rửa tiền.

Khi Việt Nam tiến tới việc triển khai khung quy định này, các thành viên thị trường dự đoán sẽ có những hướng dẫn rõ ràng hơn, có khả năng biến các sàn giao dịch không được phép thành các nền tảng giao dịch tuân thủ, nâng cao độ an toàn cho số lượng người sử dụng tiền điện tử đang ngày càng tăng của đất nước.