CPI là gì? Tại sao các thị trường thường trải qua FOMO trước các báo cáo CPI

1. Hiểu về CPI

Chỉ số Giá tiêu dùng (CPI) đo lường sự thay đổi giá cả của một giỏ hàng hóa tiêu dùng "thiết yếu" trong một khoảng thời gian nhất định. Hãy nghĩ về nó như một giỏ hàng chứa nhiều mặt hàng như bánh mì, sữa, quần áo, điện, nước, v.v. CPI giúp xác định bạn cần phải chi trả nhiều hơn bao nhiêu trong năm nay để mua cùng một giỏ hàng so với năm ngoái.

Nói cách khác, CPI cho thấy giá trị của một đồng tiền đã "mất" bao nhiêu so với trước đây, khiến nó trở thành một chỉ số được sử dụng rộng rãi để đo lường mức độ lạm phát.

Theo dữ liệu gần đây, Chỉ số Giá tiêu dùng liên kết cho Tất cả Người tiêu dùng Đô thị (C-CPI-U) đã tăng 2,7 phần trăm trong 12 tháng qua, như đã được báo cáo trong Tóm tắt Chỉ số Giá tiêu dùng mới nhất.

2. Lạm phát trong nền kinh tế

2.1 Lạm phát là gì?

Lạm phát xảy ra khi giá cả hàng hóa và dịch vụ tăng theo thời gian, làm giảm giá trị thực của tiền. Nói một cách đơn giản, khi lạm phát xảy ra, tiền của bạn mua được ít sản phẩm hơn trước.

2.2 Nguyên nhân nào gây ra lạm phát?

Lạm phát có một số nguyên nhân chính:

• Nhu cầu vượt quá cung: Khi nhu cầu về hàng hóa và dịch vụ tăng trưởng nhanh hơn so với cung.

• Giá trị tiền tệ giảm: Khi số lượng tiền mặt lưu hành tăng nhanh chóng mà không có sự tăng trưởng kinh tế tương ứng.

• Các yếu tố đẩy chi phí: Chi phí đầu vào của doanh nghiệp bao gồm tiền lương, giá nguyên liệu thô, máy móc, thuế, v.v. Khi một hoặc nhiều giá của các yếu tố đầu vào tăng lên, tổng chi phí sản xuất tăng, buộc các doanh nghiệp phải tăng giá sản phẩm, do đó tạo ra lạm phát. Điều này thường được đo bằng Chỉ số Giá sản xuất (PPI).

2.3 Liệu Lạm Phát Luôn Xấu?

Không, lạm phát thực sự có thể mang lại cả lợi ích và bất lợi cho một nền kinh tế.

Tác động phụ thuộc vào mức độ lạm phát. Lý tưởng là, lạm phát nên ở mức khoảng 3-5% ở các nước phát triển và dưới 10% ở các nước đang phát triển.

• Lợi ích: Kích thích tiêu dùng, vay mượn, đầu tư vốn, và giảm tỷ lệ thất nghiệp. Chính phủ có được sự linh hoạt để kích thích đầu tư vào các lĩnh vực không được ưa chuộng thông qua việc mở rộng tín dụng, phân phối lại thu nhập, và các khoản đầu tư vào nguồn nhân lực có chọn lọc phù hợp với các mục tiêu quốc gia.

• Nhược điểm: Làm giảm giá trị tiền tệ, dẫn đến sức mua giảm. Gây khó khăn cho các doanh nghiệp và hộ gia đình trong việc lập kế hoạch tài chính, đầu tư và tiết kiệm lâu dài. Những người có lương cố định và lương hưu có thể phải đối mặt với sức mua giảm khi lạm phát cao.

Ví dụ, Argentina đã trải qua mức lạm phát 12,4% vào tháng 8 năm ngoái, mức cao nhất kể từ năm 1991, đẩy đất nước vào cuộc khủng hoảng với tỷ lệ nghèo đói vượt quá 40%.

3. Giám sát và Điều chỉnh CPI trong Kinh tế

Như đã đề cập ở trên, việc kiểm soát "tỷ lệ" lạm phát trong một nền kinh tế là vô cùng quan trọng.

3.1 Ngân hàng Trung ương

Mỗi quốc gia đều có một ngân hàng trung ương sử dụng các công cụ và chính sách tiền tệ để ảnh hưởng đến mức lạm phát hoặc chỉ số CPI.

Tại Hoa Kỳ, Hệ thống Dự trữ Liên bang (FED) hoạt động như một trong những tổ chức tài chính mạnh nhất toàn cầu.

Nói một cách đơn giản, FED có quyền độc quyền để tăng và giảm lãi suất trên USD và là thực thể duy nhất có quyền "in" thêm USD cho thị trường. Ngoài ra, FED hoạt động độc lập, không có sự giám sát từ bất kỳ ai, bao gồm cả Tổng thống Hoa Kỳ.

3.2 Các Chính Sách Tiền Tệ Chính của Ngân Hàng Trung Ương

• Lãi suất chính: Tăng lãi suất có thể giảm khả năng vay mượn, giảm tiêu dùng và đầu tư, từ đó làm giảm áp lực lạm phát. Ngược lại, giảm lãi suất khuyến khích vay mượn và tiêu dùng, thúc đẩy hoạt động kinh tế.

• Mua và bán trái phiếu: Mua trái phiếu giúp tăng cường lưu thông tiền mặt, giảm lãi suất và thúc đẩy cho vay. Bán trái phiếu giảm tiền mặt, tăng lãi suất và giảm khả năng vay mượn.

• Tỷ lệ dự trữ bắt buộc: Điều chỉnh tỷ lệ này ảnh hưởng đến số tiền mà các ngân hàng có thể cho vay. Mỗi ngân hàng trong một quốc gia đều phải tuân theo sự giám sát của ngân hàng trung ương. Nếu ngân hàng trung ương tăng tỷ lệ dự trữ tối thiểu từ 20% lên 30%, các ngân hàng phải dự trữ 30% tổng số tiền gửi của khách hàng. Ví dụ, nếu một khách hàng gửi $1,000,000 vào Ngân hàng A với tỷ lệ dự trữ 30%, Ngân hàng A có thể sử dụng tối đa $700,000 để cho vay hoặc đầu tư. Việc điều chỉnh tỷ lệ dự trữ này giúp giảm lưu thông tiền tệ trong thị trường và kiểm soát lạm phát.

• Nguyên tắc thuế: Chẳng hạn, tăng thuế có thể giảm tiêu dùng và hạ áp lực lạm phát.

4. Tác động của CPI đến Thị trường

Sau cuộc khủng hoảng COVID-19, các ngân hàng trung ương đã giảm lãi suất xuống mức thấp và bơm một lượng lớn tiền vào thị trường. Điều này đã khiến hầu hết các quốc gia rơi vào tình trạng lạm phát, gây ra sự gia tăng mạnh trong CPI.

Trong nền kinh tế lớn nhất thế giới—Hoa Kỳ—CPI đã đạt 9.1% vào tháng 6 năm 2022.

Cục Dự trữ Liên bang đã lưu ý đến "cảnh báo đỏ" này và thực hiện một chính sách tiền tệ mạnh mẽ để chống lại lạm phát bằng cách nhanh chóng tăng lãi suất. Điều này đã ảnh hưởng đáng kể đến các thị trường tài chính toàn cầu, bao gồm cả thị trường truyền thống và thị trường tiền điện tử.

Khi các báo cáo CPI được lên lịch phát hành, thị trường thường trải qua sự biến động gia tăng và hành vi FOMO (Sợ Bỏ Lỡ). Các nhà giao dịch theo dõi chặt chẽ những báo cáo này vì:

1. Tiềm năng ảnh hưởng đến thị trường: Dữ liệu CPI ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định của ngân hàng trung ương về lãi suất, điều này tác động đến việc định giá tài sản trên tất cả các thị trường.

2. Giá trị dự đoán: Các nhà giao dịch cố gắng định vị bản thân trước những biến động tiềm năng của thị trường dựa trên kỳ vọng CPI.

3. Yếu tố tâm lý: Sự không chắc chắn trước các bản phát hành dữ liệu thường dẫn đến tăng cường hoạt động giao dịch khi các tham gia thị trường cố gắng bảo hiểm rủi ro hoặc tận dụng các biến động dự kiến.

Đối với các nhà đầu tư tiền điện tử, việc hiểu CPI và những tác động của nó cung cấp bối cảnh quý giá cho hành vi của thị trường. Các nền tảng giao dịch lớn cung cấp các lịch kinh tế nêu rõ các bản phát hành CPI sắp tới để giúp các nhà giao dịch chuẩn bị cho khả năng biến động của thị trường.

5. Cách Diễn Giải Dữ Liệu CPI Để Phân Tích Thị Trường

Khi phân tích báo cáo CPI, hãy xem xét những khía cạnh chính sau:

• CPI cốt lõi so với CPI tổng thể: CPI cốt lõi loại trừ giá thực phẩm và năng lượng biến động, cung cấp cái nhìn rõ ràng hơn về xu hướng lạm phát cơ bản.

• So sánh Năm trên Năm với Tháng trên Tháng: Các so sánh hàng năm cho thấy các xu hướng dài hạn, trong khi dữ liệu hàng tháng tiết lộ động lực lạm phát tức thời.

• Sự lệch lạc so với mong đợi: Thị trường thường phản ứng nhiều hơn với những bất ngờ (dữ liệu khác với dự báo đồng thuận) hơn là với các giá trị tuyệt đối.

• Phân tích theo lĩnh vực: Hiểu được các lĩnh vực nào thúc đẩy lạm phát có thể giúp dự đoán các tác động tiềm năng đến các phân khúc thị trường khác nhau.

Các báo cáo CPI sẽ tiếp tục là những chỉ số kinh tế quan trọng ảnh hưởng đến tâm lý thị trường và chính sách của ngân hàng trung ương. Bằng cách hiểu mối quan hệ giữa CPI, lạm phát và hành vi của thị trường, các nhà giao dịch có thể đưa ra quyết định thông minh hơn trong bối cảnh kinh tế không chắc chắn.