Lệnh dừng lãi/lỗ động để làm gì? Theo dõi dừng lỗ mới là cách thực sự khóa lợi nhuận

Trong giao dịch, điều khiến người ta khó chịu nhất không phải là thua lỗ mà là nhìn lợi nhuận đã kiếm được bay mất. Điểm chốt lời và cắt lỗ cố định giống như “một người giữ cửa”, khi thị trường có chút dao động là dễ bị phá vỡ—ban đầu lợi nhuận 20%, kết quả bị bật lại chỉ còn 5%, thậm chí chuyển thành lỗ, cảm giác này ai cũng không muốn trải qua.

Chốt lời và cắt lỗ động (Trailing Stop) sinh ra để giải quyết vấn đề này. Nói đơn giản, đây là một loại lệnh cắt lỗ tự động “theo dõi” theo xu hướng thị trường, khi giá có lợi cho bạn sẽ liên tục điều chỉnh lên trên, giúp tự động khóa lợi nhuận đã có và bảo vệ vốn.

Cơ chế cốt lõi của việc theo dõi cắt lỗ

Cắt lỗ và chốt lời truyền thống giống như cố định một mức giá: vào lệnh ở 200, đặt cắt lỗ ở 190, chốt lời ở 220, cố định như vậy. Nhưng thị trường không đi theo kịch bản của bạn.

Logic của cắt lỗ và chốt lời động hoàn toàn khác:

Bạn đặt một “khoảng dung nạp”, ví dụ như không để mất quá 10 đô la. Khi giá từ 200 tăng lên 237, hệ thống sẽ tự động kéo mức cắt lỗ từ 190 lên 227. Nếu tiếp tục tăng đến 250, mức cắt lỗ sẽ là 240. Miễn là giá đi theo hướng có lợi, mức cắt lỗ sẽ theo đó nâng lên, nhưng luôn giữ khoảng cách bạn đã thiết lập.

Khi xu hướng đảo chiều vượt quá khoảng cách này, lệnh sẽ tự động khớp, đóng vị thế. Ưu điểm chính là: Dù thị trường có biến động thế nào, bạn ít nhất cũng có thể khóa lợi nhuận gần đỉnh cao nhất.

So sánh giữa theo dõi cắt lỗ và cố định cắt lỗ: ưu nhược điểm?

Thực tế: Nếu bạn giao dịch các tài sản có độ biến động cao, theo dõi cắt lỗ giúp bạn bắt được nhiều lợi nhuận xu hướng hơn; còn nếu thị trường đi ngang hoặc biến động nhỏ, cả hai phương pháp đều dễ thất bại.

Tình huống phù hợp để dùng theo dõi cắt lỗ

Đừng bị mê hoặc bởi tính tự động của công cụ này, dùng không đúng thị trường sẽ gây ra “tự động lỗ”.

✅ phù hợp dùng theo dõi cắt lỗ trong các trường hợp sau:

• Xu hướng lớn rõ ràng (xu hướng tăng hoặc giảm rõ ràng)
• Biểu đồ ngày hoặc giờ có xu hướng liên tục, khối lượng đủ lớn
• Thị trường liên tục, không có đứt quãng biến động

❌ không phù hợp trong các trường hợp:

• Thị trường đi ngang, không rõ hướng
• Các tài sản ít biến động (dễ bị quét dừng lỗ vô cớ)
• Thị trường biến động bất thường, phản hồi mạnh dễ bị quét sạch

Theo dõi cắt lỗ cần “đã có lợi nhuận” mới kích hoạt, nên các tài sản biến động nhỏ không thể thể hiện hiệu quả; còn các tài sản biến động lớn nếu thiết lập không hợp lý cũng dễ bị rút lui do hồi lại. Tối ưu nhất là các tài sản có xu hướng rõ ràng, rõ ràng theo từng giai đoạn.

Ví dụ thực chiến

Giao dịch theo xu hướng: theo đuổi lợi nhuận theo xu hướng

Giả sử bạn kỳ vọng vào Tesla (TSLA), vào lệnh mua ở 200 đô, dự đoán sẽ tăng đến khoảng 240.

Thông thường, bạn sẽ đặt: vào 200, dừng lỗ ở 190, chốt lời ở 240. Nhưng khi giá tăng đến 237 rồi giảm về 215, bị quét ra khỏi lệnh, chỉ kiếm được 5 đô.

Cách dùng theo dõi cắt lỗ: đặt mức chịu đựng giảm giá 10 đô. Khi giá lên 237, mức cắt lỗ tự động kéo từ 190 lên 227. Nếu tiếp tục tăng đến 250, cắt lỗ sẽ là 240. Như vậy, dù sau đó có giảm, bạn vẫn thoát ra gần đỉnh.

Giao dịch trong ngày: vào ra nhanh phút chốc

Giao dịch trong ngày chú trọng biến động trong ngày, nên dùng biểu đồ 5 phút thay vì biểu đồ ngày. Chìa khóa là: phải chọn các tài sản có biến động lớn.

Lấy ví dụ TSLA, giả sử mở cửa ở 174.6, đặt chốt lời 3%, dừng lỗ 1%, thì điểm thoát sẽ là 179.83 (chốt lời) và 172.85 (dừng lỗ).

Khi giá vượt 179.83 tiếp tục tăng, hệ thống sẽ tự động nâng mức dừng lỗ lên ví dụ như 178.50. Nếu sau đó giảm, không quay về 172.85 nữa, mà thoát ở mức mới 178.50, hiệu quả hơn.

Giao dịch đòn bẩy: mua từng phần kết hợp theo dõi cắt lỗ động

Lợi thế của đòn bẩy là nhân lợi nhuận, nhược điểm là nhân rủi ro, nên chiến lược chốt lời và cắt lỗ đặc biệt quan trọng.

Chiến lược “mua theo từng bước” phổ biến là: mua 1 lệnh ở 11890 điểm, mỗi giảm 20 điểm mua thêm 1 lệnh, tổng cộng 5 lệnh.

Cách truyền thống là chốt lời cố định 20 điểm ở lệnh đầu (11910). Nhưng nếu thị trường bật lại chỉ đến 11870, 4 lệnh còn lại vẫn lỗ.

Cải tiến: dùng “giá trung bình cộng” + “chốt lời động”

Tính giá trung bình của 5 lệnh (11836.67), rồi dùng chốt lời động. Thị trường chỉ cần bật lại đến 11856.67 là đạt lợi nhuận 20 điểm toàn bộ, không cần phải chờ đỉnh cao nhất. Tiện ích là giảm ngưỡng lợi nhuận cần đạt.

Nếu vốn đủ lớn, có thể dùng “phương pháp cộng dồn tam giác” (mua thêm 1, 2, 3, 4, 5 lệnh khi giảm), giúp giảm giá trung bình nhanh hơn, dễ đạt mục tiêu chốt lời.

Kết hợp chỉ báo kỹ thuật: làm cho mức cắt lỗ “sống động”

Nhiều trader kết hợp các chỉ báo như trung bình động 10 ngày, dải Bollinger để xác định điểm vào ra. Thêm theo dõi cắt lỗ, có thể thực hiện kiểm soát rủi ro “động” thực sự.

Ví dụ, khi TSLA phá xuống dưới trung bình 10 ngày thì mở short, đặt chốt lời ở dải dưới của Bollinger, nhưng nếu giá quay lại trên trung bình 10 ngày thì dừng lỗ. Mức cắt lỗ này thay đổi hàng ngày, không cố định, phù hợp thực tế hơn.

Những lưu ý quan trọng khi sử dụng

1. Đừng quá tin vào tự động hóa
Dù theo dõi cắt lỗ thông minh đến đâu, cũng chỉ là công cụ hỗ trợ. Nhà giao dịch thành công lâu dài vẫn sẽ điều chỉnh theo biến động thị trường trong ngày. Giao dịch theo xu hướng có thể điều chỉnh hàng ngày, còn giao dịch trong ngày phải theo sát thị trường và sửa đổi liên tục.

2. Phải nghiên cứu cơ bản của tài sản
Dù chiến lược chốt lời cắt lỗ tốt đến đâu, mà chọn tài sản kém chất lượng thì cũng vô nghĩa. Trước khi giao dịch, cần hiểu rõ về tài sản đó, nếu không, dù chiến lược đúng cũng dễ bị dừng lỗ liên tục.

3. Lựa chọn tài sản rất quan trọng
Tài sản ít biến động dễ bị quét dừng lỗ vô cớ; tài sản biến động quá lớn cũng dễ bị hồi lại quét sạch. Chọn các tài sản có biến động vừa phải, xu hướng rõ ràng mới là cách làm đúng.

Tóm lại

Chốt lời và cắt lỗ động (Trailing Stop) giống như “bảo vệ lợi nhuận tự động”—khi xu hướng tốt, giúp bạn theo đuổi lợi nhuận; khi xu hướng đảo chiều, giúp bạn thoát ra kịp thời. Đối với những người bận rộn ban ngày, không thể theo dõi liên tục, công cụ này đặc biệt hữu ích.

Nhưng nhớ rằng: công cụ chốt lời cắt lỗ chỉ là phương tiện hạn chế rủi ro, không phải đảm bảo thành công trong giao dịch. Thành công thực sự đến từ việc chọn đúng tài sản, quản lý vị thế phù hợp và kỷ luật trong thực thi—công cụ tự động chỉ giúp mọi thứ hiệu quả hơn mà thôi.