Nội bộ về việc các nhà tạo lập thị trường tiền ảo thất bại! Sự bán phá giá lớn vào tháng 10 đã khiến thanh khoản biến mất trong chốc lát?

Ngày 11 tháng 10, thị trường tiền ảo giảm mạnh, Bitcoin, Ether đồng loạt giảm giá, các altcoin còn xuất hiện thảm họa giảm về 0. Đằng sau thảm họa này, yếu tố then chốt lại là "sự thất bại của các nhà tạo lập thị trường tiền ảo", những tổ chức chuyên nghiệp thường đóng vai trò như chất bôi trơn của thị trường, không thể ứng phó trước tình trạng cạn kiệt thanh khoản của các đồng coin nhỏ và sự mất giá của USD, dẫn đến hiệu ứng dây chuyền kích hoạt sự sụp đổ của thị trường.

Nhà tạo lập thị trường tiền ảo là gì? Bí mật của thị trường không bao giờ đóng cửa

Trong thị trường tài sản tiền điện tử, các nhà tạo lập thị trường ảo được coi là "bộ bôi trơn" của thị trường. Công việc chính của họ là liên tục niêm yết giá mua (Bid) và giá bán (Ask) cho một loại tài sản tiền điện tử nào đó trên sàn giao dịch, đảm bảo rằng giao dịch diễn ra suôn sẻ. Nói một cách đơn giản, khi các nhà đầu tư thông thường muốn mua hoặc bán một đồng coin nào đó, các nhà tạo lập thị trường luôn là người mua hoặc người bán "có mặt", đảm bảo rằng thị trường sẽ không bị đình trệ do thiếu đối tác giao dịch.

Hai chức năng cốt lõi của nhà tạo lập thị trường

1、Cung cấp thanh khoản là nhiệm vụ hàng đầu

Thanh khoản chỉ khả năng của một tài sản có thể được mua và bán nhanh chóng trên thị trường mà không gây ra biến động giá lớn. Các nhà tạo lập thị trường tài sản tiền điện tử thông qua việc đặt lệnh liên tục, cho phép các nhà đầu tư có thể thực hiện giao dịch với giá hợp lý bất kỳ lúc nào, tránh việc thị trường xuất hiện khoảng trống giá do sự mất cân bằng giữa bên mua và bên bán.

2、Kiểm soát chênh lệch giá và ổn định thị trường

Các nhà tạo lập thị trường thông qua chiến lược thuật toán, điều chỉnh động khoảng báo giá của chính họ, thu hẹp mức chênh lệch giá mua và bán (Spread), giảm thiểu sự không chắc chắn của thị trường. Khi thị trường có biến động mạnh, các nhà tạo lập thị trường tiền ảo sẽ sử dụng quy mô tài sản và mô hình quản lý rủi ro của mình, ngăn chặn giá thị trường xuất hiện các cú nhảy không hợp lý, từ đó đóng vai trò "làm mượt đường giá" ở một mức độ nhất định.

Lấy một ví dụ, nhà tạo lập thị trường giống như một cửa hàng tiện lợi mở cửa 24 giờ: bất kể là ba giờ sáng hay giờ cao điểm, bạn luôn có thể mua hàng hóa (thanh khoản) và giá cả được ghi rõ ràng (chênh lệch giá ổn định), sẽ không bị tăng giá hoặc hết hàng đột ngột do số lượng khách hàng.

Tiền ảo làm thị trường kiếm tiền như thế nào? Ba mô hình lợi nhuận được tiết lộ

Mặc dù các nhà tạo lập thị trường tiền ảo chịu trách nhiệm duy trì tính thanh khoản của thị trường, nhưng họ không phải là "vai trò công ích" - động lực cơ bản cho hoạt động của họ đến từ cơ chế nguồn lợi nhuận đa dạng. Tổng thể, các nguồn lợi nhuận chính của nhà tạo lập thị trường có thể được chia thành ba loại.

Lợi nhuận cốt lõi: Kinh doanh chênh lệch giá

Lợi nhuận cốt lõi nhất đến từ chênh lệch giá mua và bán. Các nhà tạo lập thị trường tiền ảo treo giá mua và bán đồng thời trên thị trường, chẳng hạn như mua vào với giá 99 USD và bán ra với giá 101 USD. Khi các nhà giao dịch thực hiện giao dịch với họ, các nhà tạo lập thị trường sẽ kiếm được 2 USD từ chênh lệch giá. Mặc dù lợi nhuận này nhỏ, nhưng do giao dịch diễn ra thường xuyên và quy mô vốn lớn, tích tiểu thành đại, tạo thành nền tảng thu nhập ổn định.

Phần thưởng nền tảng: Hoàn trả phí giao dịch

Nhiều sàn giao dịch mã hóa để nâng cao thanh khoản, sẽ hoàn trả một phần phí giao dịch cho các nhà tạo lập thị trường tiền ảo, thậm chí cung cấp thêm phần thưởng, nhằm khuyến khích họ tiếp tục cung cấp báo giá sâu. Điều này giúp các nhà tạo lập thị trường có thể duy trì hoạt động với chi phí thấp trong giao dịch tần suất cao, tạo thành mối quan hệ hợp tác cùng có lợi với sàn giao dịch.

Chiến lược nâng cao: Lợi nhuận giao dịch định lượng

Một số nhà tạo lập thị trường tiền ảo chuyên nghiệp cũng áp dụng chiến lược giao dịch định lượng để kiếm thêm lợi nhuận. Ví dụ:

Arbitrage giữa các sàn giao dịch: Tận dụng chênh lệch giá giữa các nền tảng khác nhau

Thống kê chênh lệch giá: Sử dụng mô hình dữ liệu lịch sử để nắm bắt sự sai lệch giá

Phòng ngừa thuật toán: Khoá rủi ro thông qua hợp đồng tương lai, quyền chọn và các sản phẩm phái sinh khác

Điều này giống như một nhà bán buôn siêu thị lớn: vừa kiếm tiền từ "chênh lệch giữa giá nhập và giá bán", vừa hưởng lợi từ chính sách hoàn tiền của nhà cung cấp (sàn giao dịch), và còn có thể kiếm thêm lợi nhuận thông qua điều chỉnh giá linh hoạt và quản lý tồn kho.

CEX nhà tạo lập thị trường vs DEX nhà tạo lập thị trường: Hai mô hình hoạt động hoàn toàn khác nhau

Trong thị trường mã hóa, vai trò của các nhà tạo lập thị trường tiền ảo khác nhau tùy thuộc vào loại sàn giao dịch, việc hiểu sự khác biệt này là chìa khóa để nắm bắt cơ chế bán phá giá lớn vào ngày 11 tháng 10.

Sàn giao dịch tập trung (CEX) nhà tạo lập thị trường: Người chơi chuyên nghiệp chủ động

Sàn giao dịch tập trung phụ thuộc vào các tổ chức chuyên nghiệp hoặc đội ngũ nội bộ chủ động niêm yết để cung cấp thanh khoản. Những nhà tạo lập thị trường tiền ảo này có thể:

1、Điều chỉnh giá mua bán linh hoạt theo tình hình thị trường

2、Kiểm soát vị trí ngay lập tức và sử dụng chiến lược đòn bẩy

3、Chủ động rút đơn hàng để bảo vệ vốn trong tình huống thị trường cực đoan

4、Thông qua mô hình quản lý rủi ro duy trì sự ổn định giá cả và trật tự thị trường

Nhà tạo lập thị trường sàn giao dịch phi tập trung (DEX): Cơ chế thuật toán thụ động

So với DEX, thanh khoản chủ yếu dựa vào thuật toán tự động điều chỉnh, được hình thành từ các token mà người dùng gửi vào hồ thanh khoản (LP). Các đặc điểm bao gồm:

1、Giá được tính toán tự động bởi công thức hợp đồng thông minh (như mô hình X*Y=K của Uniswap)

2、Nhà tạo lập thị trường không thể chủ động hủy lệnh hoặc điều chỉnh giá.

3、Khả năng chống rủi ro tương đối yếu khi đối mặt với biến động mạnh.

4、Dựa vào cơ chế bồi thường tổn thất không thường xuyên để thu hút nhà cung cấp thanh khoản

Tóm tắt sự khác biệt chính: CEX làm nhà tạo lập thị trường đảm bảo tính thanh khoản của thị trường thông qua các hoạt động chuyên nghiệp, nhưng phụ thuộc vào các tổ chức tập trung; DEX làm nhà tạo lập thị trường thông qua thuật toán và các bể thanh khoản để thực hiện sự phi tập trung, nhưng trong các tình huống cực đoan dễ xảy ra sự cố hơn.

Tại sao các nhà tạo lập thị trường tiền ảo lại thất bại tập thể vào ngày 11 tháng 10? Ba yếu tố chí mạng

Sự sụt giảm lớn lần này đã tiết lộ sự yếu kém của cơ chế tạo lập thị trường của tiền ảo, ba yếu tố đã hình thành nên cơn bão hoàn hảo.

Tình trạng thanh khoản của các đồng coin nhỏ cạn kiệt: Điểm yếu chết người trong việc phân bổ vốn

Dù quy mô lớn hay nhỏ, vốn của các nhà tạo lập thị trường tiền ảo luôn có hạn và họ thường tập trung thanh khoản chủ yếu vào các đồng coin chính như Bitcoin và Ethereum, trong khi hỗ trợ cho các altcoin vừa và nhỏ tương đối yếu. Khi thị trường xuất hiện biến động mạnh, các nhà tạo lập thị trường không thể cung cấp đủ thanh khoản kịp thời, dẫn đến giá của những altcoin này giảm mạnh. Chẳng hạn, các token như IOTX gần như giảm về 0 trong đợt bán phá giá lớn này, trở thành trường hợp điển hình của tình trạng khô cạn thanh khoản.

Yếu tố thời gian: Sự trống rỗng nhân lực vào đêm thứ Sáu

Sự bán phá giá lớn này xảy ra vào tối thứ Sáu (sáng sớm thứ Bảy theo giờ châu Á), khi đó mức độ giao dịch giảm và số lượng nhân viên làm thị trường bị hạn chế. Nhiều đội ngũ quản lý rủi ro của các nhà tạo lập thị trường tiền ảo không có mặt 24 giờ, dẫn đến việc họ không thể kịp thời khắc phục khoảng trống thanh khoản trên thị trường, làm trầm trọng thêm sự sụp đổ của thị trường.

USDe tháo neo gây ra chuỗi thanh lý: Nhà tạo lập thị trường cũng bị ảnh hưởng

Điều chết người hơn là việc USDe mất chốt và hệ thống cho vay vòng cao đòn bẩy liên quan của nó. Trong vài giờ, giá USDe đã lệch khỏi chốt USD, khiến nhiều nhà đầu tư phụ thuộc vào USDe để thực hiện cho vay vòng bị buộc phải thanh lý.

Cơ chế phản ứng dây chuyền:

1, Nhiều nhà tạo lập thị trường tiền ảo cũng sử dụng USDe làm tiền ký quỹ hợp đồng.

2、Khi giá trị gần như giảm một nửa trong một khoảng thời gian ngắn, ngay cả vị thế đòn bẩy thấp cũng đối mặt với rủi ro thanh lý.

3, Hợp đồng tiền nhỏ và giá của USDe hình thành "mối giết chóc liên hoàn"

4, Các nhà tạo lập thị trường buộc phải ngừng báo giá hoặc mở rộng đáng kể chênh lệch giá để tự bảo vệ.

Điều này giống như các nhà bán buôn siêu thị thường kiếm tiền từ chênh lệch giá và đảm bảo nguồn cung, nhưng trong những tình huống cực đoan (hàng hóa nhỏ không đủ tồn kho + ít nhân lực vào cuối tuần + công cụ thanh toán chính đột ngột mất giá), ngay cả các nhà bán buôn cũng không thể ứng phó, thị trường ngay lập tức ngừng hoạt động.