Trong vương quốc tài chính, vàng giống như Varys

Trên thế giới có rất nhiều người mà rất khó để hiểu hoàn toàn: tâm hồn phong phú, khó lường, đa diện và phức tạp. Chẳng hạn như mẹ tôi. Nếu tài sản trong thế giới tài chính có thể so sánh với con người, thì vàng cũng nên được coi là một trong những nhân vật như vậy.

Tôi luôn cảm thấy có một nhân vật điện ảnh có thể gói gọn tất cả những câu chuyện đằng sau vàng. Nhân vật đó nên có cảm giác lịch sử, số phận trắc trở, thăng trầm, tính cách phức tạp, dễ thay đổi, và có thể xuyên suốt trong toàn bộ câu chuyện dài của tác phẩm.

Vậy nó giống ai nhất? Ý tưởng này đã ở trong đầu tôi một thời gian dài, nhưng vẫn chưa tìm được một nhân vật nào hoàn toàn phù hợp. Cho đến cuối tuần này, khi rảnh rỗi, tôi đã mở lại “Trò Chơi Vương Quyền” để xem lại, và đột nhiên phát hiện ra -

Thầy Varys (Lord Varys) của nhện bát chân là một đối tượng so sánh tuyệt vời!

01

Nhân vật cốt lõi của Varys là: tuyên bố phục vụ cho “vương quốc” (the realm), chứ không phải cho một vị vua hay gia đình cụ thể nào. Sức mạnh của ông bắt nguồn từ thông tin, bí mật và mạng lưới hoạt động trong bóng tối, chứ không phải từ sức mạnh quân sự hay kinh tế rõ ràng; ảnh hưởng của ông dao động theo mức độ ổn định của “vương quốc” - khi vương quốc yên bình, ông có thể lùi về phía sau như thể đã biến mất; nhưng vào những thời điểm quan trọng khi quyền lực thay đổi, trật tự bị xé toạc, ông có thể đột ngột trở thành biến số then chốt quyết định tình hình. Đã từng là người bảo vệ trật tự, ông cũng có thể bị lãng quên trong nhiều thập kỷ, bị coi thường thậm chí là xem nhẹ.

Vàng cũng không phải là một vai trò phức tạp như vậy sao? Nhiều mặt, đảo ngược, mang theo cảm giác thời đại mạnh mẽ, liên tục chuyển đổi “vai diễn” và vị trí của mình trong các giai đoạn vĩ mô khác nhau.

Kể từ khi đô la Mỹ tách khỏi vàng vào năm 1971, thế giới đã bước vào kỷ nguyên lớn của “tiền tệ hợp pháp + tỷ giá hối đoái thả nổi”. Vai trò của vàng trong toàn bộ vở kịch lớn này trở nên khó xác định.

Nó đã từ vai chính trở thành vai phụ quan trọng: không phải là vua (đô la Mỹ), cũng không phải là những lãnh chúa quyền lực và giàu có (cổ phiếu công nghệ/tài sản rủi ro), mà là người quản lý thông tin cổ xưa, luôn không hoàn toàn rút lui, thực sự trung thành với không phải bất kỳ một vị vua nào, mà là sự tiếp nối và ổn định của “vương quốc” - tức là nền tảng tín dụng của hệ thống tài chính toàn cầu.

Thường thì chỉ ở trong góc, không nhiều ống kính chú ý, nhưng mỗi khi đến những tình huống then chốt, nó lại bất ngờ xuất hiện để chiếm spotlight - khi phòng ngừa rủi ro, khi chống lạm phát, khi đồng đô la không ổn định, khi có xung đột địa chính trị, khi niềm tin của thị trường vào “ngân hàng trung ương là tất cả” thay đổi mạnh mẽ, khi các ngân hàng trung ương các nước âm thầm tăng cường và giảm bớt, cũng như chính vấn đề “neo tâm lý” - vàng mang theo một loạt nhãn mác kể chuyện, mỗi nhãn mác sẽ được thị trường lần lượt đưa ra làm nổi bật ở các giai đoạn khác nhau.

Nếu coi vàng như một nhân vật như vậy, bạn sẽ nhận ra rằng vai trò của nó trong câu chuyện vĩ mô không chỉ là một công cụ bảo hiểm đơn thuần, cũng không chỉ là tài sản phòng ngừa lạm phát, mà trong dòng chảy sâu hơn của “tín dụng - trật tự - niềm tin”, nó đảm nhận một vai trò quan trọng, mặc dù thỉnh thoảng hiện lên nhưng rất thiết yếu trong những khoảnh khắc quyết định.

Nếu vàng là một nhân vật như vậy, thì việc hiểu nó chắc chắn quan trọng hơn việc giao dịch nó.

02

Phép so sánh này thật sự hữu ích. Sử dụng khuôn mặt mập mạp và thông thái của thầy Varis để suy nghĩ lại về vàng dường như trở nên dễ dàng hơn.

Dưới đây xin mời thầy Varis thể hiện vở kịch lịch sử vàng từ năm 1971:

Cảnh 1 (1971–1980, 10 năm thị trường tăng giá): Vương quốc hỗn loạn, tiến ra sân khấu

Vào ngày 15 tháng 8 năm 1971, Nixon gây chấn động, hệ thống Bretton Woods sụp đổ, vương quốc rơi vào tình trạng hỗn loạn chưa từng có.

Khi trật tự cũ sụp đổ, Varys (vàng) vốn hoạt động phía sau bỗng trở nên cực kỳ quan trọng. Giá trị của tiền tệ đã mất đi sự bảo chứng của ngôi báu sắt, giá vàng trở thành chỉ số đáng tin cậy để đo lường mức độ hỗn loạn thực sự của vương quốc. Mọi người bắt đầu tin vào những thông tin mật của Varys, giá vàng nhanh chóng từ 35 đô la tăng vọt lên 180 đô la vào cuối năm 1974.

Năm 1974, lửa lạm phát bắt đầu lan rộng tại Thành phố Kings Landing, giá vàng tăng vọt lên 680 USD vào đầu năm 1980.

Màn 2 (1980–2002, 20 năm thị trường gấu): Sắt thép mạnh mẽ, rút về hậu trường

Năm 1980, Volcker nhậm chức Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, Lannister Volcker nhanh chóng dập tắt lửa lạm phát bằng chính sách sắt đá (tăng lãi suất mạnh), khôi phục quyền uy của Vương quốc (đô la). Trước lãi suất cao, “tài sản cổ xưa không sinh lãi” vàng trở nên kém hấp dẫn, một thị trường gấu kéo dài ba năm bắt đầu, giá vàng giảm từ 680 USD xuống 320 USD. Năm 1997, Vương quốc đã chào đón một thời kỳ hòa bình và thịnh vượng lâu dài (thị trường tăng trưởng cổ phiếu công nghệ), tài sản của các lãnh chúa (tài sản rủi ro) tăng mạnh.

Trong một vương quốc có quyền lực và trật tự, vai trò của Thông tấn viên Varys (Vàng) đã bị suy yếu đáng kể. Khi mọi người đều tin rằng bàn tay của nhà vua có thể làm được mọi thứ, không ai cần Varys để phán đoán tình hình nữa. Ông trở lại những hầm ngầm và đường hầm, gần như bị người ta quên lãng.

Năm 2002, giá vàng giảm xuống còn 260 đô la, đánh dấu một giai đoạn dài hai mươi năm “vàng đã chết”.

Màn thứ ba (2003–2012, 10 năm thị trường tăng trưởng): Nội loạn trong vương quốc, cuối cùng là nơi trú ẩn

Bắt đầu từ năm 2003, với mười năm lãi suất thấp và lạm phát thấp, vương quốc dựa vào vay mượn và phép thuật tài chính (lãi suất thấp, mở rộng tín dụng) để duy trì sự phồn vinh bề ngoài, nhưng sự mục nát bên trong ngày càng nghiêm trọng, cuối cùng đã bùng phát cơn sóng thần tài chính vào năm 2008. Uy tín của nhà vua (uy tín chủ quyền) bị đặt dấu hỏi chưa từng có.

Sự hiện diện của Varis lại bắt đầu xuất hiện, giá vàng khởi động thị trường bò trong suốt một thập kỷ. Nền tảng tín dụng của vương quốc đang lung lay, các nhà đầu tư tìm kiếm nơi trú ẩn, các ngân hàng trung ương bắt đầu gia tăng nắm giữ vàng — ngày càng nhiều người bắt đầu dựa vào thông tin của Varis để bảo vệ mình. Vào thời điểm cao trào của cuộc khủng hoảng thanh khoản năm 2008, một số nhà quản lý quỹ thậm chí đã sử dụng vàng như phương tiện thanh toán cuối cùng. Vài năm sau, Hoa Kỳ áp dụng lệnh trừng phạt SWIFT, Iran bắt đầu sử dụng vàng trong các giao dịch xuất nhập khẩu — trong sự hỗn loạn của sự trị vì, chỉ có mạng lưới của Varis mới có thể truyền tải thông tin đáng tin cậy và cung cấp nơi trú ẩn.

Mười năm thị trường bò, giá vàng đã tăng từ 330 đô la Mỹ mỗi ounce lên 1760 đô la.

Màn thứ tư (2013–2018, 5 năm dao động): Nghỉ ngơi một chút, quan sát sự biến chuyển.

Sau cuộc khủng hoảng, các ngân hàng trung ương của các quốc gia đã sử dụng những biện pháp chưa từng có (QE) để tạm thời ổn định tình hình. Mọi người lại một lần nữa có ảo tưởng rằng “ngân hàng trung ương là thần kỳ”, cho rằng cục diện quyền lực mới đã được củng cố. Thị trường vàng dao động không ngừng. Từ 1650 đô la giảm xuống 1060 đô la rồi lại tăng lên 1350 đô la.

Varys một lần nữa trở nên thận trọng. Hắn nhận thấy sự dễ bị tổn thương của trật tự mới, nhưng thời điểm vẫn chưa chín muồi. Hắn duy trì sự hiện diện trong triều đình, đồng thời tránh thực hiện bất kỳ hành động nào gây chú ý. Giá vàng dao động trong khoảng, Varys quan sát mọi việc.

Màn thứ năm (2019–đến nay): nhiều vua cùng tồn tại, dòng chảy ngầm, trò chơi hai mặt

Giá vàng năm 2019 đã tăng từ 1300 USD lên 1900 USD, sau đó tiếp tục dao động.

Liên tục dao động cho đến đầu năm 2024, câu chuyện bước vào chương cuối. Vương quốc không còn chỉ có một trung tâm, Nữ hoàng Rồng của lục địa phương Đông (Trung Quốc trỗi dậy), xung đột địa chính trị ở Bắc Cực, nhiều thế lực nổi lên. Quyền lực của nhà vua (đô la Mỹ) đối mặt với thách thức kép từ bên trong (thâm hụt ngân sách) và bên ngoài (giảm phụ thuộc vào đô la). Những người hiểu vua bắt đầu lật đổ, các lãnh chúa bắt đầu tìm kiếm những đối tượng trung thành mới. Vàng từ 2000 tăng lên 4000.

Mạng lưới tình báo của Varys không còn chỉ đơn thuần là thu thập thông tin, mà đã bắt đầu bí mật chuyển tài sản, xây dựng các liên minh song song. Các ngân hàng trung ương của nhiều quốc gia đã mua vàng với số lượng lớn, lượng vàng nắm giữ của các ngân hàng trung ương toàn cầu lần đầu tiên vượt qua trái phiếu Mỹ - dự trữ vàng bí mật, trật tự toàn cầu đang tan rã, ông lớn không còn gánh vác trách nhiệm, vũ khí hóa tài nguyên chiến lược - giá vàng bắt đầu tách rời khỏi các chỉ số truyền thống (lãi suất thực, đô la Mỹ). Varys đang âm thầm sắp xếp trong bóng tối.

Giá vàng hiện tại tăng lên, hoàn hảo thể hiện triết lý tối thượng của Varys - không quan tâm đến sức mạnh ngắn hạn của vị vua hiện tại (đô la Mỹ), mà quan tâm đến rủi ro sụp đổ có thể xảy ra trong tương lai của cả “vương quốc” (hệ thống tài chính toàn cầu) do các cuộc tranh giành quyền lực. Để chuẩn bị cho sự đến của “mùa đông” đó, tạo ra một nơi trú ẩn cuối cùng và sự đồng thuận về giá trị cho một tương lai có thể không có một vị vua duy nhất.

Vậy là đến đây thôi, không viết tiếp được nữa.

Vậy Varis có liên quan gì đến chúng ta, những người bình thường?

Từ năm 1971 đến nay, vàng đã nhiều lần chuyển đổi vai trò cả ở phía trước và phía sau sân khấu, những câu chuyện vĩ mô đã xoay vòng, giờ đã trở thành chiếc quạt điện. Nhưng miễn là con người còn nghi ngờ quyền lực, đặt câu hỏi về tín dụng, thì luôn sẽ có người muốn nhét vài mảnh kim loại màu vàng dưới gầm giường.

Vì vậy, trong một thế giới tài chính luôn biến động và thỉnh thoảng đảo ngược như vậy, bạn không thể trở nên giàu có chỉ vì nó, cũng không thể tự do chỉ vì nó. Nhưng giữ lại một phần nhỏ vị thế cho Varis (thầy Dalio nói là 10%) thì cũng không sai.