ZKsync chuẩn bị ngừng vận hành ZKsync Lite sau 5 năm hoạt động

ZKsync thông báo rằng họ sẽ tiến hành ngừng vận hành ZKsync Lite – bản rollup zero-knowledge đầu tiên ra mắt trên Ethereum vào năm 2020 – vào một thời điểm trong năm sau.

“Đây là quá trình ngừng hoạt động có kế hoạch và trật tự cho một hệ thống đã hoàn thành sứ mệnh của nó, và không ảnh hưởng đến bất kỳ hệ thống ZKsync nào khác,” dự án cho biết trên X. Nhóm phát triển sẽ công bố lịch trình cụ thể và hướng dẫn di chuyển trong năm tới.

Ra mắt tháng 6/2020 với tên gọi ZKsync 1.0, ZKsync Lite được thiết kế như một giải pháp Layer 2 tập trung vào thanh toán, hỗ trợ chuyển token, atomic swap và mint NFT nhưng không có khả năng chạy smart contract, khiến tiện ích của nó thấp hơn so với các thiết kế rollup thế hệ sau.

Dù vậy, giao thức đã đóng vai trò quan trọng trong việc thử nghiệm công nghệ zero-knowledge trên Ethereum. “ZKsync Lite là một proof-of-concept mang tính đột phá, chứng minh các nguyên lý cốt lõi để xây dựng hệ thống ZK ở quy mô thực tế,” đội ngũ cho biết. “Nó đã hoàn thành nhiệm vụ: chứng minh điều gì khả thi và mở đường cho thế hệ tiếp theo.”

Theo dữ liệu từ L2BEAT, hiện còn khoảng 50 triệu USD tài sản người dùng được bridge sang ZKsync Lite, dù mạng chỉ xử lý dưới 200 giao dịch mỗi ngày. ZKsync khẳng định “tài sản vẫn an toàn và việc rút về L1 sẽ tiếp tục hoạt động trong suốt quá trình.”

Matter Labs – công ty đứng sau ZKsync – đã dừng phát triển ZKsync Lite từ tháng 3/2023 sau khi ra mắt ZKsync Era, một zkEVM đầy đủ tính năng có khả năng chạy smart contract tuỳ ý. Thời điểm đó, Era được gọi là “chén thánh trong mở rộng quy mô Ethereum” nhờ khả năng cho phép các nhà phát triển đưa ứng dụng hiện có lên Layer 2 mà không đánh đổi bảo mật.

ZKsync nhấn mạnh việc ngừng vận hành Lite không ảnh hưởng đến các sản phẩm khác. “Các bước tiếp theo thuộc về hệ thống xây dựng trên ZK Stack, Prividiums và mạng ZKsync rộng lớn hơn,” nhóm nói, ám chỉ bộ công cụ blockchain mô-đun và các chuỗi riêng tư cho doanh nghiệp.

Thông báo được đưa ra trong bối cảnh ZKsync đang trải qua giai đoạn khó khăn: mạng vừa kết thúc chương trình thưởng thanh khoản Ignite do thị trường suy yếu, và Aave DAO đang xem xét ngừng triển khai trên ZKsync Era vì doanh thu thấp.

Vương Tiễn